Al Kapòn

Alphonse Gabriel Capone (/kəˈpoʊn/; 17-to januaro 1899 – 25-to januaro 1947), vunivar prinʒardo sar pesqi porèkla: "Scarface" (so znaćisarel “Ćikatriz p-o Muj”), sas jekh amerikàqo gàngsteri thaj biznismàno kaj avlăs lesqe bilaćho prinʒariben kana sas o vaxt ël Prohibicăqo, kana o zakono sas protiv ël pimatenθe, sar o śerutno baro ë Chikago Outfit-osθar. Lesqo eftaberśenqo vaxt sar krimininàlno śero avlăs ka jekh agor kana gelo k-o phandliben kana sas 33 berśenqo.

O Al Kapon anθ-o berś 1930.

O Kapòno biăndilo anθ-o Nevo Yorkosqo Foro anθ-o 1899 ël Italiaqe migranturĕnθar. Vov khethanărdăs pes anθ-o „Five Points Gang“ sar jekh terno thaj avilo te kerel butĭ sar jekh sekurìsto vaś ël organizime kriminàlne thana sar ël kurvaśibnasqe khera. K-o anglutno kotor ël pesqe biś berśenqe ʒuvdibnasθar, o Kapòno gelo k-o Chikago thaj avilo jekh trupàqo arakhutno vaś o Źòni Torrio, śero jekhë kriminàlne sindikàtosqo kaj bizakones dăs ël manuśenqe pimata—i anglutni vèrsia ël Outfit-osθar—thaj sas politikàlnes arakhardo kaθar o Jekhethaniben Sićilianesqo. Jekh konflìkto ël North Side Gangoça sas but vaźno anθ-o astariben thaj vi o agor ël Kaponosqe. O Torrio gelo te ći maj kerel butĭ kana ël North Side-esqe duśmaja paś-paśales mudardăs les, thaj dăs ël zoră ël Kaponosqe. O Kapòno buxlărdăs o bikrisalno pimatenqo biznìso thaj haznisardăs so maj but violèntne metodură, ama pesqe laćhe relàcie ël forosqo śero ë William Hale Thompsoneça thaj ë Chikagosqe Policaqo Departmentoça kerde o dikhiben kë vov sas sigùrno te na azban les ël zakonosqe raja.